بر همگان واضح است که تیم «تراختور آزربایجان» بیش از اینکه یک باشگاه ورزشی باشد یک پدیده اجتماعی – سیاسی است و حواشی بازیهای تراختور همیشه بیش از خود بازی خبرساز شده است.

ماهیت و سیر حوادث پدیده «تراختور آزربایجان» شاید در این یادداشت نگنجد ولی مطالعه «بیانیه پلتفرم همکاری سازمان‌های سیاسی آزربایجان به مناسبت قهرمانی تیم تراختور آزربایجان در جام حذفی» مفید خواهد بود.

بعد از قهرمانی تراختور در جام حذفی آنچه بیش از همه در شبکه های اجتماعی ایران مورد توجه قرار گرفته و روی آن تبلیغ شد شعار «کورد، فارس، ارمنی؛ بونلار تورکون دوشمنی» (کرد، فارس ارمنی؛ اینان دشمن ترک‌ها) بود.

با اینکه قهرمانی تراختور حواشی و جوانب مهم‌تری نیز داشت که می شد به آن پرداخت (مثلاً انعکاس بسیار وسیع آن در ترکیه و بایکوت رسانه ای نسبتاً عمومی آن در رسانه های فارسی ایران) ولی به هر روی عده ای ترجیح دادند روی این شعار که البته به صورت محدود و موضعی داده شد فوکوس کنند؛ زیرا منافع سیاسی و یا ایدئولوژیکشان اینگونه ایجاب می کند. در حالی که موفقیت و حواشی مثبت قهرمانی «تراختور آزربایجان» از سوی رسانه های فارسی بایکوت شد (و در مقابل در ترکیه بدان پرداخته شد) این شعار محدود و موضعی سوژه بزرگ نمایی و ضد تبلیغ شد!

به هر روی نکاتی چند در این خصوص بایستی مورد توجه قرار گیرد:

۱- «حرکت ملی آزربایجان» بنا بر تاریخ مترقی و پیشرو خود که از جنبش مشروطه تاکنون امتداد می یابد در ذات خود نمی تواند یک حرکت فاشیستی و دیگر ستیز باشد. قطعاً طرح این شعار به این شکل نمی تواند مورد تایید قشر روشنفکر و فعالین سیاسی آزربایجان باشد. آنچه حرکت ملی آزربایجان با آن مشکل دارد ناسیونالیسم افراطی توسعه طلب و اشغالگر است که در لایه هایی از جریانهای سیاسی کرد، فارس و ارمنی وجود دارد و غیر قابل انکار است. حرکت ملی آزربایجان به عنوان یک جنبش مدنی و دمکراتیک با شهروندان و جوامع کرد، فارس و ارمنی هیچ گاه مشکلی نداشته و نخواهد داشت. بلکه حرکت ملی آزربایجان معتقد و متعهد به احترام متقابل، حسن همجواری و تشریک مساعی با تمامی ملل تحت ستم در ایران می باشد.

۲- شعار مذکور به صورت محدود و موضعی داده شده است. تعمیم آن به کلیت حرکت ملی آزربایجان و مانور تبلیغاتی روی آن نشان از سو نیت و غرض ورزی می باشد.

۳- فارغ از اینکه شکل و شیوه طرح این شعار واجد نقد است ولی بایستی دقت کرد که علت به وجود آمدن این شعار و طبعاً تلاش محافل امنیتی اطلاعاتی رژیم برای سو استفاده از آن سیاستهای مغرضانه، ستیزه جویانه و اشغالگرانه ایست که برخی جریان‌های سیاسی کرد، فارس و ارمنی در طول سالیان در قبال آزربایجان اتخاذ کرده اند و مشکل اکنون بدین صورت نمود پیدا می کند.

۴- محکومیت سیاستهای دیگرستیزانه و اشغالگرانه برخی جریان‌های سیاسی ملل همجوار حق جنبش ملی آزربایجان می باشد. ولی فعالین ملی آزربایجان در طرح شعارهای مربوطه بایستی دقت کافی را داشته باشند تا این شعارها به صورت دشمنی با دیگر ملل و خلق‌ها تفسیر نشود و آلت دست بدخواهان و مغرضان نشود.

۵- سیاست اختلاف افکنی بین ملل تحت ستم در ایران سیاست دیرینه رژیم جمهوری اسلامی می باشد. فعالین مدنی، سیاسی و رسانه های تمام ملل تحت ستم بایستی در این خصوص هوشیار باشند و مانع از پمپاژ مباحثی شوند که باعث تضاد ریشه ای بین ملل تحت ستم شود. طبعاً حق تنقید و روشنگری در خصوص جهتگیریها و گفتمان ناثواب جریان‌های سیاسی مختلف محفوظ است.