از مدت‌ها قبل مدعی بودیم که نهادهای کنترل و مدیریت بحران‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بامطالعه، تحقیقات میدانی، اعزام نیروهای اطلاعاتی برای تحصیل در دانشگاه‌های جمهوری آزربایجان و جمهوری تورکیه، بازجویی‌های حرفه‌ای از فعالین ملی، کارشناس سازی از توابین حرکت ملی، ایجاد رسانه و مراکز تحقیقاتی، به‌صورت تخصصی به حوزه مدیریت و کنترل مطالبات و مبارزات ملی در آزربایجان ورود کرده و با موازی‌سازی و مشابه‌سازی شخصیت و تشکیلات‌های ملی در حال مهندسی افکار عمومی ملت تورک آزربایجان جنوبی و تخلیه محتوای تئوریک و تأثیرگذاری درروند مبارزات ملی است.

متأسفانه به دلیل عدم مسئولیت‌پذیری، کم‌کاری و برخی ندانم‌کاری‌ها درحرکت ملی، پروژه موازی‌سازی و تخلیه محتوای تئوریک حرکت ملی موفقیت‌های نسبی حاصل کرده است و مجریان این پروژه به‌واسطه کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی و طرح مباحث مدیریت‌شده به‌قصد سوءاستفاده از شکاف بین نیروهای سیاسی حرکت ملی، هاله‌ای اطراف شخصیت و تشکیلات‌های ملی تنیده‌اند تا مانع رسیدن تئوری مبارزاتی شخصیت و تشکیلات‌های ملی به بطن جامعه شوند و بجای آن «تئوری‌های همسو و مدیریت‌شده» به افکار عمومی پمپاژ گردد.

نهادهای کنترل و مدیریت بحران‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران به یاری این هاله تنیده شده در اطراف حرکت ملی، در اعتراضات اخیر با تئوری «سکوت آزربایجان» برای دورنگه داشتن شهرهای آزربایجان از اعتراضات شهری تلاش‌های بسیاری صرف کردند. درحالی‌که اکثر شخصیت و تشکیلات‌های حرکت ملی آزربایجان با درک صحیح از وضعیت اسفناک جامعه آزربایجان و انباشت روحیه اعتراضی در بین طبقه متوسط به پائین در برپایی اعتراضات خیابانی در شهرهای آزربایجان جنوبی به مخرج مشترک رسیده بودند، تئوری «سکوت آزربایجان» به حرکت ملی پمپاژ شد.

لازم به ذکر است برگزاری تظاهرات خیابانی در شهرهای آزربایجان جنوبی به معنای مشارکت با حرکت‌های اپوزیسیون مرکزگرا نبود بلکه خود ملت آزربایجان برای وضعیت دشوار معیشتی حاکم دست به اعتراض می‌زدند شعارهای انتخاب‌شده هم بسیار متفاوت از شعارهای مطرح‌شده در سایر شهرها بود.

مسئولیت اصلی هاله تنیده شده اطراف حرکت ملی آزربایجان، جدا نمودن شخصیت و تشکیلات‌های ملی با بطن جامعه آزربایجان و تضعیف تئوری‌های عملی و عینی مبارزات ملی و قرار دادن نقاط قوت حرکت ملی در نوک پیکان حملات است. مدت‌هاست که حملات این جریان مسموم اندیشه «تشکیلات گرایی و تشکیلات محوری» درحرکت ملی را هدف خود قرار داده است و در حال بلند کردن دیوار جدایی بین نیروهای «برون‌مرزی با نیروهای درون‌مرزی حرکت ملی آزربایجان» با تئوری «خارج نشین‌ها نمی‌توانند برای حرکت تصمیم بگیرند» می‌باشد.

جمهوری اسلامی ایران که خود ماحصل یک جریان انقلابی است و با تزهای «انقلاب و ضدانقلاب» تجربه خونین برخورد با جریان‌های سیاسی و تشکیلاتی را دارد، به‌خوبی می‌داند که هیچ جنبش سیاسی و اجتماعی بدون ارگانیزه شدن و رهبریت تشکیلاتی نمی‌تواند به قله مبارزات صعود کند. همچنین بر این امر واقف است که نقش ملت تورک آزربایجان در تحولات احتمالی آینده غیرقابل ‌انکار خواهد بود چرا که با خیزش طبقات اجتماعی ملت تورک آزربایجان سرنوشت سیستم حکومتی تعیین خواهد شد. هرچقدر هم برخی‌ها درحرکت ملی آزربایجان «محفل گرایی و شخص محوری» را تبلیغ کنند این تشکیلات‌های ملی خواهند بود که با اتحاد و همگرایی مبارزات ملی را رهنمون و در تعیین سرنوشت ملی – سیاسی تورک‌های آزربایجان نقش بازی خواهند نمود.

جمهوری اسلامی ایران و نهادهای کنترل و مدیریت بحران‌های امنیتی با درک این اصل، بعد از اعتراضات طبقه کم‌درآمد جامعه ایران که نظام ایران را با چالش امنیتی و مشروعیت اجتماعی روبرو ساخت دقت بیشتری به تشکیلات‌های حرکت ملی که وارد حیطه فعالیت میدانی شده بودند اعمال شد. این نهادها برای خنثی نمودن تأثیرات و نزدیکی تشکیلات‌های حرکت ملی آزربایجان که در بیانیه‌های مشترک و نشست‌های همگرایی نمود عینی پیداکرده است با یاری‌گرفتن از هاله تنیده شده بر اطراف حرکت ملی آزربایجان اندیشه «تشکیلات گرایی و تشکیلات محوری» تشکیلات‌های حرکت ملی و شخصیت‌های منتسب به آن‌ها را هدف قرار داده و با تئوری «خارج نشین‌ها نمی‌توانند برای حرکت تصمیم بگیرند» تلاش دارد فعالیت‌های سیاسی – تشکیلاتی در حرکت ملی را عقیم کنند.

قبول کنیم که با عدم مسئولیت‌پذیری و ندانم‌کاری‌های شخصیت‌ها و تشکیلات‌های حرکت ملی، پروژه موازی‌سازی و مشابه‌سازی درحرکت ملی آزربایجان موفقیت نسبی داشته است، حال پروژه مقابله با تشکیلات‌های ملی به یاری هاله تنیده شده اطراف حرکت ملی در حال اجراست و برخی‌ها (خصوصاً در کانال و گروه‌های تلگرامی مدیریت ‌شده) بنا به دستور وارد این فاز شده و اندیشه‌های «تشکیلات گرایی و تشکیلات محوری» و نیروهای برون‌مرزی حرکت ملی را به‌شدت می‌کوبند تا جاده را برای اجرا پروژه صاف کنند.

بااینکه در ماه‌های اخیر نزدیکی بسیار محسوس و تحسین‌برانگیز احزاب و گروه‌های سیاسی حرکت ملی آزربایجان را شاهد هستیم، اما بر همه تشکیلات‌های حرکت ملی آزربایجان واجب است که با عبرت گرفتن از پروژه موازی‌سازی و مشابه‌سازی گام مهمی در «اتحاد و همگرایی» برداشته و پروژه مقابله با تشکیلات‌های حرکت ملی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی را عقیم سازند.