نگاه تحلیلی تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان به فراخوان گروه موسوم به کوردار و بحث کنفدرالیسم دمکراتیک

مقدمه:

اخیرا گروهی موسوم به «کودار» با انتشار فراخوانی خواستار ایجاد پلاتفرمی بین فعالین چپ به اصطلاح آذری با جامعه به اصطلاح دمکراتیک کورد شده و در این راستا نشریه ای الکترونیکی به نام ملت دمکراتیک ارگان جامعه دمکراتیک به اصطلاح شرق کوردستان (که برای اراضی غرب آزربایجان اطلاق می کنند) منتشر کرده اند.

در این گفتار به بررسی اجمالی ماهیت و تضادهای بنیادی این فراخوان پرداخته و به کندوکاشی حول خطوط قرمز نیروهای فعال آزربایجانی در خصوص اراضی تاریخی آزربایجان و ادعا های ارضی جریان های سیاسی و مسلح کورد و طرز نگاه برخی از فعالین چپ آزربایجانی خواهیم پرداخت.

سخن اول:

تاریخ مبارزات دمکراتیک صد سال گذشته در ایران با کش و قوس های فراوانی روبرو بوده ولی نقش فعالین چپ گرا در تحولات و سازماندهی نیروهای مبارز بی بدیل بوده است و علیرغم انتقادات و ضعف های بسیار، اگر منصفانه قضاوت کنیم مبارزات و مقاومت این نیروها دینامیک تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه بوده است.

جامعه شهرنشین تورک آزربایجان متأثر از نسیم تحولات انقلابی سال های ۱۹۰۰-۱۹۵۰ پیش قراول اندیشه های چپ گرایانه انقلابی شد و مبارزان بسیاری از تورک های آزربایجان قربانی تحکیم و پیروزی سوسیالیسم و اندیشه های چپ در ایران شدند. شخصیت های چپ تورک آزربایجان در حالی که با تأثی از اندیشه های چپ انقلابی مبارزات جامعه روستایی و کارگری آزربایجان را تئوریزه می کردند، اندیشمندان فرهنگی چپ آزربایجانی با آموزه های ادبیات سیاسی و هنری پرولتاریای انترناسیونالیستی اثرهای ماندگار ادبی و هنری چپ گرایانه خود را به زبان فارسی به جامعه ایران تقدیم کرده و در مبارزات سیاسی و انقلابی خود پیش آهنگ خلق های ایران شده بودند.

لیکن بخش بزرگی از جریان چپ آزربایجان دغدغه مسأله را داشته و سعی در حل آن داشتند. جزوه مشهور “آزربایجان و مسأله ملی” از دیدگاه چپ مسأله ملیت ها را مورد بحث قرار داده و خصوصاً در حوزه ادبیات و فولکولور تزهایی را ارائه می داد.

تئوری های انترناسیونالیستی و انترسوسیالیستی در سال های اوایل انقلاب ضد سلطنتی موجی از احساسات مبارزاتی و انقلابی را در ایران پدید آورد و بسیاری از فعالین چپ آزربایجانی در کوه ها و کمپ های احزاب و سازمان های چپ گرای کورد در کنار چریک های کورد مبارزه مسلحانه را شروع کرده و در جهت اعتلای سوسیالیسم در اتحادیه کمونیست های ایران جنگیدند و کشته شدند.

بعد از فروپاشی اردوگاه شرق، سازمان های چپ گرای فعال در دنیا دچار سردرگمی ایدئولوژیک شده و بعد از سال ها اندیشمندان و نخبه گان چپ در دنیا مدل و تزهای نوینی را ارائه داده و شخصیت و سازمان های چپ گرای منطقه بسوی تئوری تشکیل کمون و کانتون های ائتنیکی بر اساس سوسیالیسم سوق یافته و با قدرت گیری جریان های ملی و رشد مطالبات ملی در بین ملل غیر فارس ایران نیروهای چپ با تکیه بر تجربیات علمی و عملی تشکیلاتی و پشتوانه کار فرهنگی در مقاطعی نقش موثری در پویش جریان های ملی بین ملل غیر فارس بازی کردند. ولی با گسترش مطالبات و رویکردهای  ملی گرایانه در مواردی تضادهای عقیدتی برجسته و اختلافات تئوریک عیان شد.

علیرغم فروپاشی اردوگاه شرق، ضربات سهمگین امنیتی، خیانت رهبران، انحلال احزاب و گروه‌های چپ، تضعیف موقعیت سیاسی و ایدئولوژیک چپ؛ اتفاق شخصیت های چپ ملل غیر فارس خصوصاً در خارج، قسماً ادامه یافت و هر از گاهی با بیانیه و همایش و نشست ها موجودیت خود را نشان دادند.

اما در خصوص جریانهای کورد به مانند سال های ۵۸-۶۵ سوسیالیسم و شعارهای دمکراتیک در کانال ناسیونالیسم کورد تئوریزه شد و احزاب سیاسی – مسلح کورد برخلاف جریان های چپ آزربایجان تز نوین چپ مبتنی بر کمون های قومی را براساس منافع ملی و تشکیل گسترش مرزها و کشور کوردستان تئوریزه و عملی کردند.

سخن دوم:

در بستر تاریخی، اوج نزدیکی نیروهای چپ تورک آزربایجانی و چپ کورد را در زمان حکومت ملی آزربایجان و مبارزات مسلحانه دوران فاشیسم پهلوی و حوادث سال های اولیه انقلاب ضد سلطنتی و درگیری های غرب آزربایجان شاهد هستیم. حضور بخشی از نیروهای چپ آزربایجانی در صفوف پیشمرگان حزب دمکرات و کومله و چریک های فدایی خلق (اقلیت) که در کوه های غرب آزربایجان مبارزه مسلحانه می کردند یک واقعیت تاریخی است. در سال های ۶۰-۶۴جمعی از نیروهای چپ آزربایجانی با تشکیل گروه های مسلح کوچک چپ در کنار کومله در اتحاد کمونیست های ایران فعال شدند که با گذشت زمان و تحولات سیاسی و میدانی یا کشته شدند یا جذب سازمان مجاهدین خلق شده یا به اروپا مهاجرت کردند.

اکثر نیروهای چپ آزربایجانی که به اروپا و آمریکا مهاجرت کرده اند با تغییر رویه بصورت انفرادی و یا جمعی با ایجاد تشکل های فرهنگی مبارزات خود را در راستای مطالبات ملی جامعه تورک آزربایجان تدوین و پیش می برند و خوشبختانه تأثیرات بسزایی در پیشرفت مبارزات ملی داشته و در مجامع بین المللی به صدای حق طلبی ملت تورک آزربایجان تبدیل شده اند.

اما بعضی شکست های عقیدتی و تشکیلاتی مانع از آن نشد که ارتباط فکری و سازمانی بخش اندکی از چپ های تورک و کورد قطع شود. برخی از این فعالین چپ تورک آزربایجانی در کنگره و پلنوم کمونیست های جهان حضور فعالانه داشته و در مسیر تکوین تئوری های نوین سوسیالیسم و انترناسیولیسم در ایجاد کمون های ائتنیکی صادقانه در کنار جریان های سیاسی – مسلح کورد قرار گرفتند. اما فراموش کردند که احزاب سیاسی – مسلح کورد با تئوری جدید سوسیالیستی در حال شکل دهی جنبش سراسری ملی در بین کوردها و تبیین اندیشه ملی در بین جامعه کورد می باشند و این مسئله را با سوسیالیسم اجین کرده اند که متأسفانه بخشی از اراضی تاریخی آزربایجان نیز در داخل این مساله می باشد. ظاهراً در بین این انگشت شمار نیروهای چپ آزربایجانی تنها چیزی که کلاً مطرح نبوده و نیست مطالبات ملی تورک های آزربایجان و حقوق مشروع آنها برای تعیین سرنوشت سیاسی – ملی شان می باشد.

در حالی که اندک فعالین چپ تورک آزربایجانی در راستای اعتلای سوسیالیسم با جریان های کورد همگام و همسو بودند احزاب و سیاسیون کورد با روبنای سوسیالیسم و زیر بنای ناسیونالیسم وارد بازی کلان جهانی شده و در پروژه کلان تغییرات منطقه ای جهت تشکیل کشور کوردستان تبدیل به پیاده نظام امپرالیسم شدند و به اصطلاح خودشان در چهار بخش کوردستان به مبارزه مشغول و اراضی غربی آزربایجان را با نام ” شرق کوردستان” در چارت مبارزاتی خود قرار دادند.

ولی نبایستی فراموش کرد که بخش اعظم فعالین چپ آزربایجانی در حال حاضر (یا با اندیشه چپ و یا بی اندیشه چپ) مشغول مبارزه در راه مطالبات ملی ملت تورک آزربایجان هستند. بخشی از نیروهای چپ آزربایجانی حتی به نقد گذشته خود ازجمله علل عدم پشیبانی از جنبش خلق مسلمان در مقابل خمینی، پرداخته اند.

سخن سوم:

با آغاز بحران سوریه و جنگ نیابتی که نتیجه پروژه کلان امپریالیسم برای اجرای تحولات سیاسی و جغرافیایی در منطقه می باشد، واقعیت و پشت پرده چرخش ایدئولوزیک احزاب و گروه های سیاسی – مسلح کورد عریان تر شده و این احزاب عملاً در اختیار مراکز خاص تصمیم گیری در اروپا و آمریکا قرار گرفته و ایدئولوژی را ابزار رسیدن به کشور کوردستان تحلیل کرده و عملی ساختند.

احزاب و گروه های سیاسی – مسلح کورد که رسماً مدعی اراضی غرب آزربایجان هستند و این موضوع را در قالب “ملت دمکراتیک” و مبارزه با جمهوری اسلامی با رنگ و لعاب سوسیالیسم پوشش می دهند و «شرق کوردستان» را برای این مناطق اطلاق و از کلمه “تورک” واهمه داشته و بدتر از فاشیسم فارس مقوله «آذری» را به کار می برند.

احزاب سیاسی – مسلح کورد در راس آنها پژاک و گروه کودار به سه منظور بحث ایجاد پلاتفرم با نیروهای چپ گرای آزربایجان را مطرح کرده اند:

۱- تضعیف روح ملی مبارزات در آزربایجان و تفرقه اندازی بین نیروهای درونی حرکت ملی آزربایجان

۲-نشان دادن قدرت جذب، سازماندهی و همراه کردن سایر نیروها و دریافت حمایت بیشتر از مراکز خاص

۳- جنگ روانی و نشان دادن تابلو به ظاهر دمکراتیک از خود

سخن پایانی:

تحولات منطقه‌ای چنان پر سرعت، گسترده و وحشتناک شده است که طرف های درگیر کوچک‌ترین ترحمی نسبت به انسان و انسانیت نداشته و برای رسیدن به هدف سیاسی خود کثیف ترین شیوه ها را بکار بسته اند و ملت های خاور میانه در حال سقوط به قهقرا هستند.

نیروهای سیاسی ملت تورک آزربایجان تلاش دارند اشتباهات تاریخی خود را تکرار نکرده و ضمن حفاظت از اراضی تاریخی خود، حق تعیین سرنوشت ملی را کسب و دموکراسی را در روند مبارزات ملی نهادینه کنند.

البته برای رسیدن به این نقطه و شکستن اختاپوس فاشیسم در ایران اتحاد ملل غیر فارس ضرورتی هست که نمی توان منکر آن شد اما مساله اصلی این است که منش خشونت بی حساب و کتاب و تروریستی غالب جریان های کورد دیوار بی اعتمادی بین آنان و جنبش ملی آزربایجان قطور و قطورتر کرده است.

گروه موسوم به «کودار» که فراخوان تشکیل پلاتفرم دمکراتیک بین نیروهای چپ کورد وبه قول آنها آذری را منتشر و نشریه ملت دمکراتیک مزین به عکس صمد بهرنگی را نشر می کند همچنان به صورت هدفدار و بدون آنکه تکلیف خود را مساله ادعاهای ارضی بر مناطق غربی آزربایجان را مشخص کند واژه “شرق کوردستان” را مکرراً به کار می برد.

رسانه های وابسته به جریان موسوم به “کودار” که تماماً در اختیار گروه تروریستی “پ ک ک” می باشند مبلغ تئوری “آپویسم” که تلفیقی از افکار مغشوش و نا منسجم عبدالله اوجالان با سوسیالیسم است، می باشند. تصفیه نژادی ترکمن ها و عربها در سوریه و عراق و انتشار نقشه های جغرافیایی از غرب آزربایجان تا مدیترانه و افشا شدن پروژه ایجاد کانتون سرو – کانتون مرگور – کانتون ترگور توسط گروه موسوم به کودار نمونه های بسیاری روشنی می باشد که عدم صداقت مدعیان اتحاد استراتژیک می باشند و بی شک اکثریت چپ آزربایجان این موارد را از نظر به دور نخواهند داشت.

حرکت ملی آزربایجان نیروهای چپ مدرن حرکت ملی را بعنوان نیروی بالنده و پویایی که مدافع مطالبات ملی می باشند را نمونه جریان چپ تورک آزربایجانی می داند که منافع ملت تورک آزربایجان را بر بازیهای نیروهای استعماری حاضر در منطقه ارحج می دانند و هستی تاریخی و ملی تورکان آزربایجان خط قرمز آنان است.

نیروهایی که دم از چپ می زنند ولی بازیچه ابرقدرتهای امپریالیستی شده و در راستای منافع آنان خون می ریزند باید بدانند با مصادره صمد بهرنگی و طرح پلاتفرم چپ های آزربایجان و کوردستان نمی توانند پروژه خونین اشغال نرم و سخت اراضی تاریخی آزربایجان را کتمان کنند و این چپ آزربایجان است که پیش از همه در مقابل این دسیسه ها خواهد ایستاد.

مابه عنوان تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان با احترام به تاریخ مبارزات شصت سال گذشته جنبش چپ آزربایجان و ادای احترام به قربانیان جنبش چپ آزربایجان، نیروی جوان و چپ مدرن آزربایجان را میراث دار جریان چپ آزربایجان دانسته و مبارزات آنها برای رهایی ملی را نمونه واقعی مبارزات جنبش چپ گرایانه می دانیم. ما اعلام می داریم هیچ گونه نزدیکی و همراهی با جریانهای به اصلاح چپ ولی در اصل فاشیست و عامل استعمار و امپریالسیم را به رسمیت نشناخته و با آن مجادله خواهیم کرد.

تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان

۲۹ خرداد ۱۳۹۶