به دنبال پایان انتخابات جنجالی ریاست جمهوری در آزربایجان شمالی، نشریه ی معتبر بین المللی “اینترنشنال بیزینس تایمز” در زمینه اقتصاد و سیاست به درج آنالیزی از نتایج انتخاب دگرباره ی “الهام علی یئف” بر سیاست خارجی آینده ی “آزربایجان شمالی” و روابط آن با دیگر کشورها به خصوص “ایران” و “اسرائیل” پرداخته است.

نویسنده ی این مقاله آقای “پالاش گوش”[i] که ساکن “نیویورک” بوده و بیست و یک سال است که عضو هئیت تحریریه بخش سیاسی این نشریه می باشد[ii] تحت عنوان مقاله ای با عنوان “رئیس جمهور آزربایجان علی یئف، یکی از دوستان نزدیک اسرائیل و خریدار سلاح، برای سومین بار انتخاب شد”[iii] نظرات خویش در باب این انتخاب دگرباره ی وی به ریاست جمهوری آزربایجان و فاکتورهای دخیل در آن و آینده ی این انتخاب را تشریح نموده است.

در ابتدای مقاله آقای “پالاش” به بیان این مطلب می پردازد که “الهام علی یئف” رئیس جمهوری طرفداری غرب می باشد که عمده صادرات نفت و گاز کشور وی به اروپای غربی می باشد و رئیس جمهور کشوری است که در منطقه ای استراتژیک قرار دارد و از این رو شدیدا مورد توجه سیاستمداران “ایران” است که در انتخابات اخیر علیرغم اعلان کسب 83 درصد آرای ماخوذه در این کشور، مخالفان وی ادعای تخلف در انتخابات از سوی برگزارکنندگان را دارند؛ اما “الهام” حتی قبل از اعلان نتایج و در زمان کارزار تبلیغات انتخاباتی آنچنان از انتخاب دگرباره ی خویش مطمئن بود که حتی مبادرت به برگزاری کمپین های تبلیغاتی نیز ننمود. با این وجود بنا به گزارش فعالین سازمان های حقوق بشری در سال منتهی به انتخابات، فشار بر زندانیان سیاسی فزونی یافته و از تجمعات بزرگ عمومی ممانعت به عمل می آمد. علیرغم این فشارهای سیاسی “پالاش گوش” علت کسب آرای بالای “الهام علی یئف” را از زبان شهروندان آزربایجانی و گزارش های خبرگزاری “بی بی سی” در اهتمام و موفقیت های وی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور، از جمله سه برابر شدن تولید ناخالص داخلی و ثبات اقتصادی پدیدار شده نسبت به سال های قبل از ریاست جمهوری وی و افزایش رفاه نسبی در ده سال گذشته در کشور بیان می دارد. اما به نظر شخصی “پولاش” علت اینکه آمریکا و دنیای غرب در برابر سیاست های بسته ی “علی یئف” و فساد حاکم بر دستگاه وی چشم پوشی می نمایند؛ همیاری وی در دور زدن ایران و روسیه در فروش نفت از طریق یونان و ترکیه به اروپای غربی می باشد و این لوبی گری را کمپانی های نفتی چون BP plc و ExxonMobil انجام می دهند. در کنار این امر به نظر این نشریه رابطه ی نزدیک اسرائیل و آذربایجان در برابر ایران نیز فاکتوری مهم در رابطه ی نزدیک جمهوری آزربایجان با دنیای غرب محسوب می شود؛ چنانکه سرویس های امنیتی آزربایجان و اسرائیل رابطه ی نزدیکی در مقابل سرویس امنیتی ایران به منظور پیشگیری از عملیات های تروریستی جمهوری اسلامی ایران بر علیه شهروندان “یهودی” مذهب دارند. چنانکه این نزدیکی جمهوری آزربایجان و اسرائیل سبب دوری این کشور با ایران شده است و ایران بارها انتقادات و ناراحتی های خویش از این ارتباط تنگاتنگ را بیان نموده است. به عنوان نمونه حجم مبادلات نظامی در سال گذشته میان اسرائیل و جمهوری آزربایجان نزدیک به دو بیلیون دلار بوده است که عمدتا صرف تجهیزات هوایی گشته و در ضمن دولت اسرائیل متعهد به ساخت کارخانجات ساخت پهباد در “باکو” گشته است.

فاکتور دیگری که به نظر نگارنده ی مقاله ی مزبور سبب عدم پایداری و ثبات در روابط تهران-باکو می گردد؛ وضت آزربایجانی های ساکن در ایران می باشد که از سوی رژیم ایران تحت فشار قرار دارند و همواره این فاکتور چه از سوی ایران و چه از سوی آزربایجان در فعلیت سیاست های خارجی متقابل نقش مهمی ایفا نموده است.

در انتهای این آنالیز “پالاش گوش” در باب سیاست خارجی “الهام علی یئف” چنین نتیجه گیری می کند که:

“تا به اکنون، علی یئف خط سیر خوبی در حفظ ارتباط خوب با ایران و اسرائیل پیموده است و تا زمانیکه جریان نفت در لوله ها جاری نگاه داشته شود به احتمال زیاد وی خواهد توانست امور شکننده ی کشورش را در دست نگاه دارد.”

برای مشاهده ی متن اصلی مقاله ی مزبور “اینجا” را کلیک کنید

بابک شاهد- مسئول هیئت تحریریه سایت اینترنتی آرازنیوز