غول ۱۰ میلیارد تنی نمک دریاچه اورمیه علاوه بر نابودی زمین‌های کشاورزی منطقه، زندگی حدود ۱۴ میلیون نفر را در شمال غرب ایران مختل می‌کند. به گزارش خبرگزاری تسنیم از اورمیه، دریاچه شوربخت اورمیه، این روزها تلافی سه دهه بی‌توجهی مسئولان را آغاز کرده است.

توفان نمک، کم‌کم در نمک‌زارهای اورمیه به راه افتاده و چنگزدن محزون خود را با نوای مرگ، بر تارهای طبیعت درهم شکسته و گوش مردم منطقه آغاز کرده است.

بالاخره خشم نگین آبی آذربایجان، که چندی است از او به‌عنوان دیو سپید یاد می‌شود، نمایان گشت و مشاهده توفانی که مدتها پیش آمدنش را وعده می‌دادند به تیتر یک رسانه‌های ملی و محلی تبدیل شد.

4 سال گذشته، نمایندگان مردم آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی، از شکل‌گیری توفان‌های نمک در دشت‌های خشک‌شده دریاچه اورمیه خبر دادند.

خبری که در آن زمان به‌عقیده برخی از کارشناسان غیرمنطقی و غیر‌واقع تلقی می‌شد، اما این روزها برای دومین بار در چند هفته اخیر انتشار تصاویر تشکیل توفان‌های نمک در حاشیه دریاچه اورمیه مسئولان و مردم منطقه را در بهت و نگرانی فرو برد.

بخت شور دریاچه اورمیه چند میلیون نفر را آواره می‌کند

مقامات زیست‌محیطی کشور بارها هشدار داده بودند که اگر اقدامی عاجل و جدی در مورد این دریاچه انجام نشود، توفان و غبار نمک ناشی از خشک شدن آن، همچون ریزگردهای عراق و اردن تا استان تهران نیز می‌رسد و بیش از 14 میلیون نفر را تحت تأثیر این طوفان‌های مضر قرار می‌دهد.نمکهایی که کشاورزی منطقه حاصل‌خیز آذربایجان را به نابودی می‌کشاند و میلیون‌ها نفر از مردم منطقه را بیکار و وادار به کوچ می‌کند.

نادر قاضی‌پور، نماینده مردم اورمیه در مجلس شورای اسلامی معتقد است در صورت خشک شدن دریاچه اورمیه حدود سه میلیون نفر از کشاورزان منطقه مجبور به کوچ اجباری شده و زمین‌هایی که توسط کشاورزان آباد شده، به بیابان تبدیل می‌شود.

کنایه وی ناظر بر این حقیقت است که منابع آبی مختلفی که از حوضه آبریز دریاچه اورمیه و به‌عنوان حق‌آبه قانونی این دریا باید به دریاچه می‌ریخت، سال‌هاست که با کج کردن مسیر آن در استان‌های همجوار به مصارف صنعتی و دایر کردن دشت‌های بایر کشاورزی رسیده است.

با پیشروی روند فعلی، دریاچه اورمیه تا سه سال آینده کاملاً خشک می‌شود و به‌گفته کارشناسان در صورت خشک شدن یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های شور جهان، 10 میلیارد تن نمک به‌صورت گرد و غبار و توفان بر سر میلیون‌ها نفر از ساکنان مناطق اطراف می‌ریزد.

خشک شدن دریاچه اورمیه سبب آسیب جدی حوزه شرقی دریاچه می‌شود

پروفسور کردوانی پدر علم کویرشناسی ایران گفته است با خشک شدن دریاچه اورمیه  مناطق سمت غرب دریاچه مشکلی ندیده ولی سمت شرقی دریاچه خیلی آسیب می‌بیند، اگر یک توفان شدید بوزد، اول بناب و بعد عجبشیر به‌مدت خیلی کوتاهی به نمکزار تبدیل می‌شوند.

در روزهای اخیر پدیدار شدن توفان نمکی در حاشیه شرقی دریاچه اورمیه و در مناطقی چون جزیره اسلامی و روستاهای شاهی و سرای در آذربایجان شرقی رسانه‌های بسیاری را وادار به انعکاس آغاز این وجه از بحران دریاچه اورمیه کرده است.

در حال حاضر بیش از 300 هزار هکتار از اراضی کشاورزی آذربایجان شرقی به‌دلیل شرایط جوی بسیار نامناسب دریاچه اورمیه آسیب دیده است و با تشدید بادها و طوفان‌های نمکی حجم این‌گونه از آسیب دیدگی‌ها به‌سرعت بالاتر می‌رود.

به‌رغم کشمکش‌های سیاسی نمایندگان مردم آذربایجان‌های غربی و شرقی بر سر چگونگی انتقال آب از رود ارس به دریاچه اورمیه، مسعود محمدیان رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همچنان معتقد است اراضی کشاورزی آذربایجان شرقی و استان‌های واقع در شمال‌غرب کشور، تحت تأثیر دریاچه اورمیه قرار دارند و خشک شدن این دریاچه، کشاورزی و باغات منطقه را در آستانه نابودی کامل قرار داده و در صورت نبود راه‌حلی اورژانسی، شاهد فاجعه‌ای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کشاورزی عظیمی در منطقه خواهیم بود.

نویسنده: محمد آقایارلو