انجمن خیرین مدرسه ساز یک نهاد غیردولتی و مردمی است که تا بحال نیمی از مدارس تازه ساخت ایران را بنا نهاده است. در سالهای اخیر این انجمن با همکاری داوطلبانه کارمندان اداره آموزش و پرورش، از وضعیت مدارس و کلاس های برخی شهرستان ها و روستاهای اطراف گزارش تصویری تهیه نموده است. آنان از مدارس کلنگی و قدیمی که بیشترشان از زمان پهلوی ها باقی مانده اند، کلاسهای کهنه و تاریک، بدون بخاری و سرد کوهستانی با سقف های سوراخ، دیوارهای خشتی و گلی، پنجره های کوچک بدون پرده و غیراستاندارد، صندلی های شکسته، تخته سیاه های چندین دهه پیش، سرویس های بهداشتی کثیف، حیاط بدون دیوار مدارس و همچنین مدرسه هایی که هیچ گونه امکانات تفریحی و ورزشی ندارند، عکس برداری نموده اند. عکس ها را در آلبومی جمع آوری کرده اند و به همراه یک لپ تاپ دست به دامان مردم شده اند. آنان با نشان دادن این عکس ها از صاحبان شرکت ها و کارخانجات، مدیران و تاجران بزرگ سرمایه دار می خواهند که جهت نوسازی و بهبود وضعیت نامطلوب ساختمانی مدارس، به کودکان بی گناه کمک نمایند. واقعیت هایی که همه را بهت زده می کنند. مدارسی که در واقع به طرز غیرقابل تصوری همین اطراف ما هستند و به سختی در ذهن انسانها نقش می بندند.

سوالی که بیشتر مردم حین تماشای این عکس ها از خود می پرسند این است: آیا واقعا این مدارس متعلق به شهر ما هستند؟
جزئیاتی تلخ از واقعیت ها که کلیات نظام آموزش و پرورش فاشیستی ایران را زیر سوال برده است.
نایب رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران، اسماعیل دوستی با اشاره به وضعیت مدارس تهران اعلام کرد که : مدارس شهر تهران حال و روز خوشی ندارند. هفته آینده گزارشی از وضعیت مدارس به تصویر خواهم کشید تا در جریان وخامت اوضاع قرارگیرید. به گزارش جوان آنلاین تهران و خراسان‌رضوی بیشترین مدارس فرسوده را دارند!
پس از استانهای تهران و خراسان رضوی ، اردبیل از جمله مناطقی به شمار می رود که از فرسودگی بالای مراکز آموزشی خود رنج می برد. برخی از مدارس اردبیل قدمت صد ساله دارند! احمد ناصری مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگاری ایرنا ۳۰ درصد مدارس این استان را فرسوده اعلام می کند که نیاز به بازسازی و نوسازی دارند. خبرگزاری مهر نیز به نقل از احمد ناصری می نویسد: هم اکنون کیفیت سرویس مدارس اردبیل فرسوده و نامطلوب است. باید تعداد سرنشین در سرویس های مدارس متناسب با ظرفیت خودرو باشد!
به گزارش گروه استانی همدان تیتر یک برخی از مدارس این استان قبل از انقلاب مانده اند و حتی لوله کشی گاز نیز ندارند. این خبرگزاری از سیستم گرمایشی نامناسب این استان به عنوان بمبهای نفتی در مدارس عنوان می کند. خبرگزاری مهر نیز اعلام کرده ۱۷۵۰ کلاس درس فرسوده در استان همدان وجود دارد.
شبکه اطلاع رسانی دانا ۴۶۰ واحد از مدارس استان قزوین را فرسوده و نیازمند تخریب و نوسازی گزارش داده است، مدیرکل نوسازی این استان علی عسگر جوانبخت، در بیان اینکه اعتبارات دولتی کفاف هزینه ها را نمی دهد، گفت: تمام بخاری های نفتی و گازی تا ۳ سال آینده حذف خواهند شد.
خبرگزاری مهر گزارش می دهد یک سوم مدارس استان زنجان غیر استاندارد هستند. مرتضی تمجیدی مدیر کل آموزش و پرورش این استان توسعه و بازسازی مدارس فرسوده را اولویت کاری آموزش و پرورش قرار داده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا یک سوم مدارس استان آزربایجان شرقی فرسوده است. مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان آزربایجان شرقی محمدرضا عیدی با اشاره به این‌که این استان با توجه به جمعیت بالای دانش‌آموزان و فراوانی مدارس فرسوده احتیاج به توجه بیشتری دارد، می گوید که حتی در اطراف شهرهای بزرگ استان از جمله تبریز نیز مدارس فرسوده وجود دارد. این شرایط باعث تحلیل توأمان دانش‌آموزان و معلمان شده و سطح یادگیری را به شدت کاهش می‌دهد، چرا که فضای آن‌ها مناسب کلاس درس نیست و با استانداردها فاصله دارد.
خبرگزاری مهر نیز به نقل از سید مصطفوی مدیر کل آموزش و پرورش  آزربایجان غربی گزارش می دهد که ۳۰ درصد از مدارس  آزربایجان غربی حکم تخریبی دارند. بهرام صمدی می گوید: ایجاد مجتمعهای آموزشی در منطقه آزاد ماکو می تواند مشکل مربوط به کلاسهای کانکسی را رفع کند که در این راستا مشکلات این کلاسها در نشستی با مسئولان منطقه آزاد ماکو بررسی شد.
از طرفی دیگر، باید یادآور شد که بیشترین بودجه امسال متعلق به وزارت آموزش و پرورش است. ولی مسئولین و خیرین دلسوز می گویند ” دولت بودجه در اختیارمان قرار نداده است، باید خودمان دست به کار شویم و به کمک مردم نیازمندیم! “

 شبکه ملی مدارس ایران (رشد) تنها شبکه جامع آموزشی و پرورشی ایران است که تعداد دانش آموزان دختر و پسر، تعداد مدارس و حتی تعداد کلاس ها را به تفکیک استان ها و با نام و لیست مدارس موجود ثبت می کند. به گزارش این شبکه امسال جمعا ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دانش آموز بین ۶ الی ۱۹ سال در مدارس ثبت نام کرده اند. حدود ۱۲٫۳۴ درصد دانش آموزان متعلق به چهار استان آزربایجان شرقی، آزربایجان غربی و اردبیل و زنجان می باشند. این دانش آموزان در ۱۲٫۳۹ درصد کلاس های درسی کشور جای داده شده اند! نسبت یک کلاس به شاگرد از یک کلاس به ۲۲ شاگرد است. همانطور که پیداست تعداد کلاس ها، کیفیت ساختمانی- عمرانی، امکانات آموزشی، وسایل کمک آموزشی و اماکن تفریحی مدارس در وضعیت هشدار قرار دارند و به هیچ وجه از امکانات مناسب و استاندارد برخوردار نیستند.
بازهم طبق ارقام منتشر شده توسط شبکه ملی مدارس رشد که مدعی رشد و شکوفایی استعداد کودکان می باشد، حدود ۸۰ هزار کلاس درس در ۴ استان آزربایجان جنوبی وجود دارند. متاسفانه علی رغم شعارها و کلی گویی ها بیش از یک سوم الی نیمی از کلاس های درسی فرسوده و غیرقابل استفاده هستند. مدارسی که نیازمند تخریب و بازسازی مجدد می باشند. با توجه به این که در همه جای دنیا ۴۰ الی ۵۰ درصد تحصیل کودکان همراه با تفریح است ولی کودکان آزربایجان تحصیل خود را در اتاقی کهنه و تاریک در محیط بسته با کمترین امکانات آموزشی روی صندلی های شکسته با پایین ترین سطح کیفی درسی و آن هم به زبان اجباری و جعلی فارسی سپری می کنند.

  از طرفی پروژه های ساختمانی مدارس نه چندان پیشرفته و بزرگ که اصولا باید در کوتاه مدت تمام شوند با گذشت بیش از چند سال هنوز در حال ساخته شدن هستند و قابل استفاده نمی باشند. خنده دار است اگر این را هم در نظر بگیرند که به ازای هر دانش آموز باید نیم متر فضای سبز در هر مدرسه باشد! یا به میزان جمعیت دانش آموزان هر مدرسه سیستم تهویه، تعداد در و پنجره، میزان نور و روشنایی اتاق ها، طول و عرض پله ها، تعداد دستشویی ها و مساحت اماکن بهداشتی و ورزشی رعایت شود! و یا توجه نمایند که محل ساخت مدارس در جایی آرام و بی سروصدا و به دور از کارخانجات صنعتی باشد!

 اگر استانداردهای جهانی را در کیفیت ساختمانی وعمرانی مدارس، تعداد کلاسها نسبت به دانش آموزان، کیفیت نوشت افزارها و سخت افزارهای آموزشی دخالت دهیم، کیفیت کاغذ کتابها و یا حق تحصیل زبان مادری برای تک تک دانش آموزان را در نظر بگیریم، و از طرفی تعیین حقوق عادلانه برای معلمان و اساتید ارزشمند، تغذیه مناسب، خوراک، پوشاک از قبیل یونی فرم، بهداشت و سلامت کودکان و… را با وضعیت اسفناک کنونی مدارس فاشیستی ایران مقایسه کنیم، باید مدارس طی دو دهه اخیر را هم کوبید و از نو ساخت! چه برسد به مدارس چهل الی پنجاه سال پیش که در کمال بی شرمی کماکان آن ها را مدرسه نامیده اند! و حتی هنگام ثبت نام دانش آموزان، از والدین شهریه نیز دریافت می کنند!

  باید یادآور شد که در ایران سیستم آموزشی از لحاظ کیفیتی و کمیتی نواقص زیادی دارد. هیچ کودکی رایگان راهی مدرسه نمی شود، هیچ کتاب و دفتری هم رایگان در اختیار کودکان قرار داده نمی شود. هیچ خانواده ای نمی خواهد کودک خود را به کارگاههای آجرپزی بفرستد، هیچ معلمی و استادی نمی تواند با چنین امکانات ضعیف و حقوق پایینی معجزه کند، هیچ اقتصاددان، جامعه شناس، مهندس عمران یا روانشناسی نمی تواند وزارت آموزش و پرورش ایران را نجات دهد، مگر اینکه دولت فاشیستی نیم نگاهی به وضعیت نابسامان کنونی بیافکند.

نویسنده: رعنا آغدام