دیروز در آزربایجان شمالی روز الفبا نام گذاری شده و علت این نام گذاری کاربرد الفبای لاتین برای زبان ترکی می باشد.

همه ساله روز ۱ آگوست در آزربایجان شمالی با نام روز الفبا یاد می شود و مراسمات متعددی برای بزرگداشت این روز برپا می گردد. الفبای لاتین ترکی در آزربایجان شمالی دارای ۳۴ حرف متشکل از ۲۵ صامت و ۹ مصوت می باشد.

اولین بار کاربرد الفبای لاتین برای زبان ترکی در حکومت دمکراتیک آزربایجان به سال ۱۹۱۸ برمیگردد ولی پس از آن به دلایل متعدد چندین بار زبان و الفبا در آزربایجان شمالی مورد بازبینی و دگرگونی واقع گردیده است. درزمان روسیه تزاری مردم آزربایجان شمالی از الفبای عربی برای تحریر زبان ترکی بهره می جستند و در سالهای ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ الفبای عربی کنار گذاشته شد و الفبای لاتین مورد کاربرد واقع گردید، سپس دوباره پس از این پروسه کاربرد وسیع الفبای سرلیک روسی (کرل) آغاز گردید. پس از استقلال دوباره آزربایجان شمالی الفبای لاتین ترکی دوباره به صورت الفبای رسمی دولت برگزیده شد.

متاسفانه مسائل سیاسی خرد و کلان آزربایجان شمالی سبب وارد ساختن ضربه مهلکی بر تن زبان ترکی گردیده به طوریکه امروزه تمامی آثار زبان ترکی حتی نامش در آزربایجان شمالی علارغم داشتن دولت ملی زدوده شده و ترمینولوژی جدیدی به نام “زبان آزربایجانی – آزربایجانجا” که توسط ایدئولوگ های روس برای ترکی زدائی و انشقاق مابین ترکان منطقه اختراع گردیده به سطح زبان دولتی و رسمی رسیده است. خود زبان ترکی نیز به شدت نه تنها از بعد قبول کلمات بیگانه زبانهای فارسی، روسی، انگلیسی، عربی، فرانسوی، ارمنی و … دچار انواع بیماریهای زبانی گشته بلکه ورود بی حدو حصر کلمات بیگانه به زبان ترکی سبب تغییر ساختار و ترکیبات متعدد غیرترکی گردیده به طوریکه ساختار جمله ترکی تماماً دچار تغییر و تحول گردیده است. ورود لغات بیگانه به یک زبان به سبب مسائل متعدد شاید تا حدودی که به بافت زبان آسیب نرساند امری عادی تلقی گردد ولی زمانیکه کلمات بیگانه در ساختار و ترکیبات زبانی وارد می گردند بدون تردید اعلام زنگ خطری برای زبان مذکور می باید باشد. در کنار این مسئله متاسفانه دولت آزربایجان شمالی نهایت بی حرکتی و بی اعتنائی را نسبت به زبان ترکی داشته به طوریکه اکنون نیز علارغم گذشت ۲۰ از استقلال آزربایجان شمالی هنوز مجمعی به عنوان فرهنگستان زبان ترکی در آزربایجان وجود خارجی ندارد در حالیکه در این سوی آراز علارغم عدم وجود دولت ملی جوانان ترک از اینترنت و شبکه های مجازی برای ترویج روز افزون زبان ترکی و ایجاد زبان ادبی ترکی جدید در تلاش اند. به عنوان مثال صفحه ای که در شبکه اجتماعی فیسبوک برای تاسیس فرهنگستان زبان ترکی با همت جوانان ترک تاسیس گردیده دقیقاً در همین راستا معنا می یابد.

اورمیه نیوز