روز آخر شهریور در آذربايجان سوناي ( روز عشق) است!

زومارآیین (شهریور) سون گئجه سی سونای ادلانیر. بو گون اذربایجاندا سئوگیلی لر گونو ساییلیر. بو گونده اسطوروی سئوگیلی لر ((ای لا گونش)) گون باتاندا بیر-بیرلری ایله گوروشورلر (افق ده 180 درجه زاویه ده قرار تاپیرلار) و بو قیسا گوروش ده ای لا گونشین بیر ایللیك اوزلمی سونا چاتیر و بو ایكی سئوگیلی بیر ان اولسون بئله حسرت گیدریرلر(رفع ائیله ییرلر) . بو اولای دا سمبلیك اولاراق اذربایجاندا سئوگیلی لر گونو ادلانیب و عزیز ساییلیبدی. گئچمیش ده بو گون ده اوزل تورن لر گئچیریلردی. كندلرده هركس اوزل بیر سس لرله كی اونا ((اواوا)) دییردیلر . بیربیرلرینی سسله ییب كندین میدانینا ییغیشاردیلار اوردا یئمك لر پیشیریلیب اویونلار اویناناردی .سئوگیلی لر بیربیرلرینه هدیه وئرردیلر.باشقا ایرینتی لار (جزئیات) اوچون ناصر منظوری نین اواوا كیتابین اوخوماق اولار. سونای اذربایجان خالقینا عایید اولان بیر عنعنه اولاراق بیزیم كولتوروموزون زنگین لیگین گورسه دیر بو اوزون ده داهاچوخ اورك لره یاتیر.

سوناي شبي از سال است كه به اصطلاح به آن اعتدال پاييزي گفته مي شود. شبي كه روز و شب برابر مي شوند و ماه كامل مي شود. اين شب تقريبا شب آخر تابستان است. البته ممكن است جند روز زودتر يا ديرتر باشد همه اينها بستگي به كامل شدن ماه دارد. اما به هر حال مي توان شب آخر تابستان را سوناي ناميد كه روز عشق در آذربايجان محسوب مي شود.در اين شب خاص ماه و خورشيد در زاويه ي 180 درجه قرار گرفته و هنگام غروب دقيقا برروي هم قرار مي گيرند.البته اين ديدار خيلي به سرعت اتفاق مي افتد و زياد به طول نمي انجامد. اين موضوع تا ابد ادامه دارد. از قديم اين اتفاق به يك نوع عشق تشبيه شده است. عشق ماه به خورشيد. عشقي كه تمامي ندارد و ابدي محسوب مي شود درست مانند عشق هايي كه در داستانهاي فولكلور آذربايجان همانند اصلي-كرم وجود دارد. عشقي كه حتي با سوخته شدن نيز تمامي نمي پذيرد.طبق اين افسانه عشق اين دو عاشق تمامي ندارد و تا ابد تكرار مي شود و ادامه مي يابد. همه اين موارد و عناصر در داستانهاي ديگر ما همانند كوراوغلي نيز صادق هستند.