جناب آقای صادق صبا ، رییس بخش فارسی بی بی سی

در ابتدا لازم می دانم که شما و همکارانتان را به دلیل رسیدن به این نتیجه که یک ملت را با نام رایج بومی آن می خوانند و نه با نامی که از سوی یک سیستم به آنها تحمیل می شود از صمیم قلب تبریک بگویم.

اما در همین حال اینکه یک عده از همکاران شما خود را چگونه خطاب می کنند هیچ معیاری برای استفاده ی آن به عنوان نام یک ملت نیست زیرا افراد هر کدام دارای ایدئولوژی هستند ولی شما نمی توانید بگویید که یک ملت دارای فلان ایدئولوژی است.  یک تورک در دور افتاده ترین نقاط جغرافیایی که حتی یک کلمه فارسی هم بلد نیست نمی تواند به این مساله نگرش ایدئلوژیک داشته باشد و او خود را هر چه که می نامد آن درست است.

آقای صادق صبا ، مادر من در شهر خوی زندگی می کند او با زبان فارسی آشنایی ندارد از این رو نیز حتی نمی تواند لغت “آذری” را تلفظ کند! زیرا در زبان تورکی ما ، قانون اصوات وجود دارد و همه ی کلمات تورکی بر مبنای این قانون نظام مند شده اند. بر اساس قانون اصوات در زبان تورکی سه آوای مربوط به حرف آ و فتحه و ی در لغت معیوب و بیگانه ی “آذری” ، نمی تواند در یک کلمه در کنار هم قرار بگیرد. زیرا بر اساس قانون اصوات در زبان تورکی صدای حرف آ یک آوای ضمخت ولی اصوات دو حرف فتحه و ی ، آواهای نرم هستند و آواهای ضمخت و نرم در داخل یک کلمه نمی تواند قرار بگیرد و قابل تلفظ نیست! تنها تورکانی می توانند این گونه کلمات را که بر اساس گرامر زبان تورکی معیوب محسوب می شود را تلفظ کنند که با یک زبان دیگر که چنین قانونی را ندارد آشنایی داشته باشند. در زبان تورکی دو آوای مربوط به حروف ر و غ هم نمی توانند در ابتدای هر لغتی آورده شوند و غیر قابل تلفظ محسوب می شوند. اما در جمهوری آزربایجان و تورکیه بدلیل آنکه در مدارس “اشعار تورکی دوره ی قرون وسطی که با لغات فارسی و عربی آمیخته است” آموزش داده می شود و در این اشعار واژه های عربی و فارسی چنین نظامی نداشته در وزن عروض جای می گیرند تا حدودی بلدند که این لغات را تلفظ کنند. از این رو هم تاکید می کنم که مادر من بدلیل عدم آشنایی با زبان فارسی که چنین قواعدی ندارد قادر به تلفظ لغت آذری نیست. او حتی نمی تواند لغت آزربایجان را به این شکل تلفظ کند و آنرا هم هنگام تلفظ تابع قانون اصوات می کند.

از این رو میلیونها نفر از مادران ما تورکان که زبانمان را از آنان یاد گرفته ایم هیچگاه و در هیچ برهه ی تاریخ خود را نمی توانستند که آذری نامیده باشند! آنها تورک بودند هستند و خواهند بود. از این رو باید بگویم این مساله جواب قاطعانه دارد!

آقای صبا ،

در مورد استفاده از لغت معیوب آذری به عنوان وابستگی سرزمینی هم لطفا این کار را انجام ندهید زیرا آزربایجانی که مد نظر ما است نه تنها اردبیل و زنجان که همدان و قم و قزوین و بخش هایی از کرمانشاه و کردستان و مرکزی و کرج و طهران و گیلان را هم در بر می گیرد. از این رو شما نمی توانید و حق ندارید مردم اردبیلی که مانند مردم تبریز تا همین ۲۰ سال پیش “از دیدگاه سرزمینی شما” آذری بودند را امروزه بدلیل یک تصمیم سیاسی دولت در ایجاد  استان جدید با نامهای جداگانه وصف کنید. از سوی دیگر مگر مردم سمنان را “سمنی” ، کرمان را “کرمی” ، خراسان را “خرسی” می توان نامید؟ مگر برش یک نام جغرافیایی و ایجاد یک نام مجعول منطقی می تواند که داشته باشد؟

از این رو تورکها با استفاده ی “مجعولواژه ی ” آذری به عنوان اهل آزربایجان هم مشکل دارند.

از سوی دیگر به شخصه باور دارم که در مورد ملت تورک ما تبعیض آشکار و سیستماتیک در بی بی سی فارسی وجود دارد همین تظاهرات ضد نژادپرستانه که ۶ روز طول کشید را چه قدر انعکاس دادید؟ آیا اگر در میان ملت های مقبول دیگر می بود هم اینچنین می کردید؟ و یا جریاناتی مانند جنبش سبز را هم تا همین اندازه انعکاس دادید؟

آقای صادق صبا در پایان یاد آور می شوم که همانگونه که یک تورک می تواند به یک تورک توهین کند شونیزم فارس هم لزوما از سوی فارسها ترویج داده نمی شود. ما با ملت فارس مشکلی نداریم ما با افرادی مشکل داریم که ایدئولوژی شونیزم فارس را ترویج می دهند. به واقع ما با این اندیشه مشکل داریم نه با ملت ها! ما کتمان هم نمی کنیم که در بنیانگزاری نژادپرستی فارس افرادی با قومیت تورک وجود داشته اند و این مطلب هیچ چیزی را تغییر نمی دهد. همچنانکه فردی به خاطر تورک بودن این حق را کسب نمی کند که به تورکها توهین کند ، فرد غیر فارس هم به راحتی می تواند به ترویج شونیسم فارس متهم شود ولو آنکه خود یک تورک یا گیلک باشد.
این مطلب در رابطه با نقد سخنان آقای صادق صبا در برنامه ی دیدبان بخش فارسی بی بی سی نگاشته شده است.