تخلیه دومین موزه شهر جهان در تبریز برای استقرار شورای شهری‌ها!
در سال 86 و در یکصدومین سالگرد شورا و شهرداری تبریز عمارت شهرداری با شعار بسترسازی برای توسعه زیرساخت‌های فرهنگی تبدیل به دومین موزه شهر جهان بعد از موزه شهر کشور چین شد. اما در یک اقدام عجیب و نادر اعضای شورای چهارم شهر تبریز تصمیم گرفتند با تخلیه این موزه دفتر خود را در محل موزه شهر تبریز برپا کنند.
شورای شهر تبریز در دوره چهارم 21 عضو دارد.
این در حالی است که با توجه به افتتاح ساختمان جدید شهرداری تبریز، چند ساختمان در مرکز شهر خالی بوده ولی شورا از انتقال به این ساختمان‌ها امتناع می‌کند.
امروزه یکی از محل های پر رفت آمد گردشگران داخلی و خارجی شهر تبریز موزه بزرگ شهرداری تبریز واقع در میدان ساعت است. این موزه دارای بخش‌های مختلفی است که به عنوان یکی از زیباترین جاذبه گردشگری شهر تبریز در چند سال اخیر توسط شهرداری تبریز تجهیز و ایجاد شده است.
عمارت شهرداری تبریز شاهکار معماری منحصربه‌فردی، در میان بناهای نئوکلاسیک جهان است. گهواره این سازه سمبلیک ظهور اولین شهرداری ایران، در سال 1286 شمسی در شهر تبریز است که پس از گذشت یک قرن در سال 1386 شمسی – مصادف با یکصدمین سال تأسیس اولین انجمن ایالتی و ولایتی و اولین شهرداری کشور در تبریز – با خلاقیت و تدبیر سنجیدة شهردارکلان‌شهر تبریز مهندس علیرضا نوین و با همّت صـادقانه مدیر موزه‌های شهرداری تبریز اســـتاد رسول جدید الاسلام و مساعدت شورای اسلامی شهر به موزه‌ای با عنوان بی‌سابقة «موزه شهر»، در کشور و همچنین با عنوانی نادر در جهان (دومین موزه شهر بعد از موزه شانگ‌های چین) تبدیل شد. این عمارت که به لـحاظ معماریِ با اصالت هنری ، مهم‌ترین، مستحکم‌ترین و زیباترین ساختمان دولتی کشور محسوب می‌شود، بین سال‌های 1314 و 1318 شمسی در سـایتی به مساحت 9600 مترمربع و با زیر‌بنایی در حدود 6500 مترمربع در زمان شـهردار وقت حاج ارفع المُلْک جلیلی با کاردانی و دلسوزی مادی و معنوی وی و طراحی و نظارت مهندسین آلمانی با همکاری اُوهانجانیان(مهندس ارمنی شهرداری وقت) و بواسطه صنعتگرانی ماهر، چون معمار محلی حاج محمّد و سنگ‌تراشان هنرمند شهر تبریز احداث شد. این عمارت با الگوبرداری از فرم «عقابِ درحال پرواز» به صورت ساختمانی سه طبقه با برجی حدود 40/30 متر ارتفاع، که اولین ساعت عمومی شهر درآن نصب شده، بنا شــده است. ساختمان صرفه نظر از مصالحی چون بتن، آجر و آهن تمام سنگی است و در منتهی‌الیه تناسبات و زیبایی سبک معماری«نئوکلاسیک»، با ویژگی معماری کشور آلمان است.
موزه شامل تالارهای زیر می‌باشد، شواهد موجود در تالارهای مختلف این موزه مُبین وسعت و اصالتِ ژرفِ فرهنگی و اجتماعیِ پیشروِ تبریز در دوران معاصر است.
تالار اسناد، عکسها و اشیاء قدیمی این تالار عکس‌هایی از تاریخ معاصر تبریز را در خود جای داده است و شامل 78 سند تاریخی می‌باشد. ظروف و وسایل شهرداری وقت در سال‌های معطوف به سال 1320 ، هدایای مردم، آپارات‌های قدیمی، اموال شهرداری و گاوصندوق مخصوص زمان قاسم‌خان والی، شهردار تبریز در سال 1286 به نمایش گذاشته شده است.
تالار آتش‌نشانی
آتش‌نشانی تبریز که اولین آتش‌نشانی کشور محسوب می‌شود، ابزار و آلات قدیمی مورد استفاده در بیش از صد سال پیش همچون تلمبه و پمپ قدیمی که در نوع خود کم‌نظیر هستند در تالار آتش‌نشانی به نمایش گذاشته شده است.
تالار دکتر رفیعیان
زنده یاد دکتر رفیعیان تالاری از این مــوزه را به خود اختصاص داده است کسی که زندگی سیاسی ، اجتماعی و علمی مؤثر و قابل تاملی در میان عام و خاص داشته است.
تالار شهردار
تالار شهردار وَ شواهد و اسناد گردآوری در آن، مبیّن خدمات و افتخارات شهرداران تاریخ معاصر تبریز است. افتخارات کلانی که نمودار شخصیت فردی خاصّ شهرداران این شهر پویا می‌باشد.
تالار دفاع مقدس
در این تالار عکسها و اسنادی از مقاومت وپایداری مردم ایران خاصّه مردم آذربایجان و تبریز در جنگ تحمیلی 8 ساله به نمایش گذاشته شده است که مربوط به مردان زنده نام و شهدای شجاع و با ایمان منطقه، بخصوص سرداران بزرگی چون مهدی باکری است.
تالار دوربینهای قدیمی
شامل وسایل و دوربینهای عکاسی از 150 سال پیش تا مرز نسل دوربینهای دیجیتال که توسط استاد محمدعلی جدیدالاسلام عکاس هنرمند تبریزی گردآوری شده و در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
تالار هنرهای معاصر
در امتداد نمایشگاه موقت، تالار هنرهای معاصر مکانی است برای به نمایش گذاشتن آثار هنرمندان برجستة تبریز.
تالار خوشنویسی
شامل آثار خوشنویسی استاد حاج حسن هریسی است. وی بیش از چهل بار قرآن مجید را با دست خط زیبای خود تحریر نموده است. در این تالار آثار مختلف دیگری نیز از خوشنویسان برجستة معاصر تبریز موجود است.
تالار حکمت و تالار شهدای محراب
تالار حکمت شامل عکس و آثار سه علامة تبریزی، علامه محمدتقی‌جعفری، علامه محمد حسین طباطبائی و علامه شیخ عبدالحسین امینی است که از علماء و مفاخر علمی جهان تشیع به‌شمار می‌روند و تالار شهدای محراب که شامل عکس و آثار شهدای محراب شهید قاضی طباطبائی و شهید مدنی است…
تالار چاپ و نشر
اولین چاپخانه ایران با حروف‌سربی فارسی و عربی توسط میرزا زین العابدین تبریزی در تبریز دایر شد. اولین کتاب منتشر شده توسط این چاپخانه رساله جهادیه میرزاعیسی خان قائم مقام بود. قدیمی‌ترین ابزار و دستگاه‌های چاپ و نشر در تالار چاپ و نشر این موزه به نمایش گذاشته شده است.
تالار خدمت به مثابه آئینه خدمات شهرداری است این آئینه منعکس کننده و معرفِ کیفیت و کمیت روابط و عملکرد شهرداری شهر نسبت به قلمرو فعالیتش است و در واقع نوعی گفت‌وگو با شهروندان می‌باشد.
تالار فرش
در این تالار بزرگترین فرش ایران – در سال 1320 شمسی- که حدود 111 مترمربع است و با رنگ گیاهی خاصی بافته شده و در کف ِتالار فرش روی تخته‌بندی گسترده، آرمیده است. تعدادی فرش‌های نفیس دیگر در تالار موجود می‌باشد که قدمت آنها نیز به سال 1320 شمسی برمیگردد، مصادف با زمانی که عمارت شهرداری کاملاً آماده بهره‌برداری بود به سفارش بانی بنای عمارت شهرداری حاج ارفع‌الملک جلیلی جهت استفاده تشریفاتی در برخی از تالارهای همین عمارت در کارگاه حاج ابوالقاسم جوان در تبریز بافته شده‌اند. از ویژگی بارز این فرشها طرح کلی آن‌هاست که فارغ از نوع طرح و نقشه، منعکس کنندة کیفیت و سرگذشت پر تلاطم اما افتخارآمیز تبریز معاصر است، با آن حاشیه‌های خروشان منحصربفردی که تا متن فرشها کشیده شده‌اند و “توده ترنج‌های بزرگ” را که ویژه فرش‌های تبریز است احاطه کرده‌اند.
در میان این دشت زیبای فرش تابلو فرش نفیس و منحصربه‌فرد مفاخر و تاریخ آذربایجان که بزرگترین تابلو فرش ایستاده جهان است به نمایش گذاشته شده است. این تابلو فرش به سفارش شهردار تبریز مهندس علیرضا نوین بافته شده است.
نمایشگاه موزه
بزرگترین تالار ورودی ساختمان برای برگزاری نمایشگاه‌های مختلف آثار هنرمندان و مجموعه داران شهر فراهم شده است.
تغییر مکان موزه به منظور ارتقاء موزه شهرداری صورت می گیرد
عضو شورای شهر تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز گفت: تغییرات صورت گرفته برای ارتقاء موزه و دسترسی سهلل و آسان بازدید کنندگان صورت می‌گیرد و اقدامی منطقی و عقلانی است و تعطیلی این موزه صحت ندارد.
حبیب شیری‌آذر افزود: با تغییرات صورت گرفته ورودی نامناسب موزه شهر از درب اصلی عمارت شهرداری و از میدان ساعت خواهد شد تا در شان این مجموعه باشد.
وی در مورد سایر اشیاء موجود در اتاق‌ها نیز گفت: این اشیاء به اماکن امن انتقال می‌یابند و در محل‌های استاندارد از آثاری که متعلق به اشخاص و امروز نیست بلکه هویت و تاریخ شهر ماست نگهداری شود.
شیری‌آذر درمورد اتاق‌هایی که به اعضای جدید در این محل داده می‌شود، گفت: این اتاق‌ها موقتا در اختیار اعضای منتخب چهارم قرار تا بعداز احداث ساختمان شورا به این ساختمان منتقل شود.
این منتخب دور چهارم شورا در رابطه با روند اقدامات صورت گرفته در زمینه ساختمان شورا گفت: این نخستین خواسته اعضای شورای چهارم می باشد که بعد از آغاز به کار رسمی مراحل عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود و باید مراحل نظیر مطالعات، مکان یابی را طی کند.
اعضای جدید شورای چهارم موقتا در محل موزه شهرداری منتقل می‌شوند
منتخب مردم در شورا چهارم تبریز گفت: اعضای جدید شورا چهارم به صورت موقت در طبقه همکف ساختمان شهرداری مستقر می‌شوند و اشیای موزه به دفترسابق شهردار و اتاق جلسات منتقل می‌شود.
شهرام دبیری خاطرنشان کرد: این ساختمان استحکام کافی ندارد و در آینده‌ای نزدیک مرمت می‌شود.
دبیری افزود: در صورتی که مرمت این ساختمان آغاز شود، در صورت تخصیص بودجه ساختمانی خریداری می‌شود ولی اگر امکان خرید وجود نداشته باشد محلی برای شورا اجاره می‌شود.
به نظر می‌رسد دادن عنوان توجیهی به مصوبه‌ای که در آن حضور اعضای جدید در عمارت شهرداری بر جمع آوری اولین موزه کلانشهرهای کشور ترجیح داده شده به راحتی صورت گرفته است و موقتی بودن این نقل و انتقال و منتظر بودن برای احداث ساختمان مختص اعضای شوار شهر بودن حداقل چند سال زمان را دربر خواهد داشت.
شاید شورا به راحتی می‌توانست از مکان‌ها و ساختمان‌هایی که با احداث ساختمان جدید برای شهرداری تبریز خالی شده‌اند استفاده کند و اولین موزه کلان شهرهای کشور را برای بازدید گرشگران و میهمانان اختصاص می داد.
با نقل و انتقالاتی هم که شیری‌آذر از آنها یاد کرد به نظر می‌رسد آثار موجود در این موزه بیشتر در معرض آسیب قرار گیرند چرا که با مستقر شدن اعضای شورا در این مجموعه مطمئنا مراجعات و رفت و آمد به این ساختمان افزایش و در نتیجه آسیب دیدن آثار موجود در این موزه بعید به نظر نمی‌رسد.e.dpuf
