بیر گون گله‌جک بوتون یول‌لار داغ‌لار پیری ساوا‌لانا گئده جك! – ابوالفضل ائلچی بی
2008 جی ایلین ایستی یای گون‌لرین‌دن بیری ، داها دقیق ایفاده ائتسم اییولون 4 ده او قوتسال زیارتی من ده یاشادیم.
تخمینن 30 نفرلیک قروپوموزلا تئهران‌دان اردبیله دوغرو یولا دوشدوک. یاریم گون سومرینده قالدیق‌دان سونرا اورا‌دان دا شابیله دوغرو حرکت ائتدیک. گئجه ساعت‌لاریندا همین ایستیقامتده یئرلشدیگیمیز سونونجو سیغینا‌جاق‌دان ساوالانین زیروه‌سینه دوغرو یول آلدیق. اعتراف ائدیم کی، دوست‌لاریمیزدان فرق‌لی اولا‌راق داغا چیخماق اوچون یئتری قدر حاضیرلیغیم یوخ ایدی. 4000 مئتری کئچن‌دن سونرا بو داها چوخ اؤزونو گؤستریردی. زیروه چوخ یاخین گؤرونسه ده ایره‌لیده هله 810 مئتریمیز قالیردی. ساوالانین زیروه‌سینه دوغرو چیغیرلار قارلا اؤرتولو اولدوغو اوچون بو چیخماق اوچون دورومو بیر آز دا چتین‌لش‌دیریردی. اما هر دفعه باشیمی قالدیریب زیروه‌یه باخدیقجا سانکی گوج آلیردیم و او گوج میللتیمیز اوچون مقدس ساییلان ساوالان داغی‌نین زیروه‌سینه قدر منی موشاییعت ائتدی.
آرتیق افضل الدین خاقانی‌نین “سعادت قیبله‌سی” آدلاندیردیغی او عظمت‌لی داغین زیروسینده یدیم. دوست‌لاریمیزلا “زیارتیمیز قبول اولسون !” دئییب قوجاق‌لاشیردیق او آنلاردا.. بیزی بو زیروه‌یه داشییان گوجه میننت دار ایدیک. بیزی بو زیروه‌یه داشییان او مقدس روحا میننت دار ایدیک همین آنلاردا…
21-جی عصرین باشلانغیجیندا ایران‌داکی سیاسی آتموسفئرده نیسبی یومشالمانین یارانماسی ایله 100 مین‌لرله سویداشیمیز واختیله ایدئیا مؤلفی مرحوم تاریخچیمیز محمد تاغی زئهتابی‌نین اولدوغو بابک قالاسینا یوروشه چیخدی‌لار. 22 ایل عرب خیلافتینه قارشی موباریزه آپاران قهرمانیمیزین دوغوم گونونو قوتلاماق اوچون تخمینن 4 ایل عرضینده (2002 جی ایلدن 2005 جی ایله دک) هر ایل اییولون 1-ده( تیر آیی‌نین 10-او) کلئیبر ماحالی بؤیوک اینسان سئلی‌نین شاهیدی ایدی. بعضی منبع‌لرده بزز کیمی قئید اولونان ، خالقین ایسه بابک قالاسی آدلاندیردیغی بو تیکی‌لی بلکه ده اینشا اولوندوغو آندان بو جان‌لی عظمتی گؤرمه میشدی.
من سونونجو دفعه 2005-جی ایلده گئتدیم قالایا و سونرا…اؤلکه‌ده یارانان یئنی سیاسی آب-هاوا قالانین دا یولونو باغلادی، کلئیبره قوشون بریقادا‌لاری یئرلشدیریلدی و قالانین اطرافی حربی تعلیم زوناسی اعلان اولوندو. مکتبین‌دن، کؤک‌لو مدنیتینی اینکیشاف ائتدیرمک‌دن محروم ائدی له ن، اؤزگه تاریخیله بس‌له نن بیر میللته ایلین یالنیز بیر گونونده بابک قالاسینا قالخیب آناسی‌نین دیلینده شعر،ماهنی سؤیله مه یی ده چوخ گؤردولر. ائله او تاریخ‌دن ده میللتیمین کوتلوی ساوالان یولچولوغو باشلاندی…
کیمی همین تقویم گونونده، کیمی ده قوزئی آذربایجاندا میللی آزادلیق حرکاتی‌نین لیدئری، بوتؤولوک مفکوره‌سی‌نین معماری ابوالفضل ائلچی بی ین ابدییته قوووشدوغو گونده او زیروه‌یه دوغرو یولا دوشدو و همین عنعنه بو گون ده داوام ائدیر. “ ساوالان آزربایجانین گؤی‌لردن نور اولان تاجی‌دیر” دئییردی اؤلمز ائلچی بی. محض اونون تورپاغا تاپشیریلدیغی 22 آوقوست گونو ده گونئی اینسانی اوچون “ ساوالانی زیارت گونو” کیمی مقدس‌لیک قازاندی.
اما دی گل ، شهرین‌دن قالاسینا ، قالاسین‌دان داغینا دیدرگین سالینان میللته داغیندا بئله دینج‌لیک وئریلیرمی؟
اؤتن هفته ساوالان یولچولوغونا چیخان گونئی‌لی سویداش‌لاریمیزین حبس اولونماسی رئژیمین اینسانیمیزا اولان رفتارینی بیر داها آچیق آشکار سرگیله‌دی. آلدیغیمیز خبرلره گؤره ساوالانین زیروه‌سینه جیخماق اوچون یولا دوشن سویداش‌لاریمیزین داغا چیخماسینا تهلوکه‌سیزلیک قوه‌لری طرفین‌دن مانع اولونموش، مانع لری یاریب داغا دوغرو ایستیقامت آلان سویداش‌لاریمیز ائله داغین اتک‌لرینده‌جه حبس ائدیلمیش‌لر. ائله بو یازینی یازارکن ده ایزلدیگیم خبرلرده اونلارا قارشی تضییق‌لرین ائدیلدیگین‌دن بحث ائدیلیر. بیر داغ یولچولوغو گئرچکدن می تئهران رئژیمی اوچون بو قدر “خطرساز” گؤرونور؟!
یاخشی بیلیریک کی، داغ‌لار هر زامان بیزیم اوچون مقدس ساییلمیش‌دیر. پیغمبرلریمیز وحی اوچون، شئیخ‌لر، اؤولیا‌لار خالقین گوزارانی‌نین یاخشیلاشماسی، طبیعی فلاکت‌لرلردن قورتولماق اوچون تانرییا دعا، راز-نیاز ائتمک، ایمداد دیلمک اوچون داغ‌لارا قالخمیش، شاعرلریمیز میللتین دردلرینی داغ‌لارا دئیه‌رک اوندان نجات دیلمیش‌لر.
ائله ایسه داغ‌لارین یولونو کسمک پیغمبرلرین، اؤولیا‌لارین یولونو کسمک آنلامیندا‌دیر منجه بیر حالدا کی او داغ، آدینا داهی نظامی‌نین ده خمسه‌سینده ایشاره اولونان خیضیر پیغمبرین قئیبه چکیلدیگی ساوالان اولا. افسانه‌لره گؤره خیضیر پیغمبر ساوالان داغیندا اولان “دیری‌لیک سویو”نو ایچیب ابدی یاشارلیق قازانیب. روایت‌لرده دئییلیر کی، خیضیر پیغمبر ساوالان داغیندا بیر ماغارایا گیریب، آتینی چمن‌لییه اؤتوروب، اؤزو ایسه قئیبه چکیلیب. ساوالان داغی حاقیندا تاریخی منبع‌لرده و دینی روایت‌لرده اونلارلا و بلکه ده یوزلرله معلومات‌لارا راست گلمک اولار. ساوالان گئرچک بیر مقدس‌لیک رمزی‌دیر و بو مقدس‌لیک زامانلا داها دا گئنیش کوتله نی اؤز آغوشونا آلیر. نئجه کی، ابوالفضل بی ده “ بیر گون گله‌جک ساوالان میلیون میلیون اینسانین زیارت معبدی، آند یئری،اینانج قایناغی اولا‌جاق!” دئمیشدی. ائله ایسه قوی، “آزادلیق سئوداسی داشییان‌لارا ساوالان زیارتی قیسمت اولسون!”.
روفت مورادلی
